عوارض مصرف همزمان شیر مادر و شیر خشک: آنچه باید بدانید

 تغذیه نوزاد با شیر مادر بهترین انتخاب است، اما والدین در برخی شرایط از جمله کافی نبودن میزان شیر، مجبور به استفاده از تغذیه ترکیبی با شیرخشک هستند. با وجود اینکه این روش می‌تواند راه‌حلی برای برخی از چالش‌ها باشد، اما عوارض و مشکلاتی نیز برای نوزاد با خود به همراه دارد. در این مقاله به بررسی دقیق عوارض مصرف همزمان شیر مادر و شیر خشک و بایدها و نبایدهای این روش تغذیه‌ای پرداخته‌ایم. آگاهی از تداخل‌های احتمالی و نحوه صحیح مصرف همزمان این دو ماده غذایی برای حفظ سلامت نوزاد ضروری است. این مطلب را از دست ندهید؛ چرا که اطلاعات مفیدی را برای شما آماده کرده‌ایم.

 فاصله زمانی شیر خشک و شیر مادر

 فاصله زمانی مناسب و ثابتی برای مصرف همزمان شیرخشک و شیر طبیعی وجود ندارد که برای همه کودکان یکسان باشد. این موضوع به سن نوزاد، وزن و میزان رشد او بستگی دارد. کودکان کوچک‌تر و نوزادانی با وزن کمتر یا رشد کندتر معمولاً به دفعات تغذیه‌ای بیشتری نیاز دارند. همچنین در صورتی که شیر مادر کافی باشد، ممکن است نیاز به شیر خشک کمتر شود.

 با بزرگ‌تر شدن نوزاد، ظرفیت معده او افزایش یافته و می‌تواند حجم بیشتری شیر را در هر وعده دریافت کند. به همین دلیل فواصل شیردهی به او طولانی‌تر خواهد شد. این در حالی است که برخی از بچه‌ها زودتر گرسنه شده یا نیاز به مکیدن بیشتری دارند؛ بنابراین باید به علائم گرسنگی نوزاد (مکیدن انگشتان، چرخاندن سر به دنبال سینه، بی‌قراری) توجه کرده و سپس به او شیر بدهید؛ چه شیر مادر و چه شیرخشک. اگر قصد تغذیه کودک خود را با شیرخشک و شیر مادر دارید، به نکات زیر توجه داشته باشید:

• شروع تغذیه ترکیبی را تا حد امکان به ویژه تا 4 الی 8 هفتگی به تعویق بیندازید. این امر به برقراری مناسب تولید شیر مادر کمک کرده و از گیج شدن بچه در گرفتن سینه و شیشه جلوگیری می‌کند.
• هرگز شیر طبیعی و شیر خشک را در یک شیشه مخلوط نکنید. اگر کودک همه محتویات شیشه را نخورد، شیر مادر هدر می‌رود. بهتر است ابتدا شیر مادر و سپس در صورت نیاز شیرخشک را در شیشه جداگانه به کودک بدهید. این کار به تحریک تولید شیر مادر نیز کمک می‌کند.

 چرا تغذیه با شیر مادر ارجحیت دارد؟

 با وجود اینکه انتخاب میان شیر طبیعی و شیرخشک موضوعی کاملاً شخصی و حق طبیعی مادر است، اما تغذیه با شیر مادر ارجحیت دارد. بهتر است مادر پیش از تصمیم‌گیری در این مورد، با مزایای تغذیه با شیر طبیعی آشنا شود. برخی از فواید اصلی شیر طبیعی برای نوزاد عبارت‌اند از:

• پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری‌ها: شیر مادر به دلیل بهره‌مندی از آنتی‌بادی‌های متعدد، سلاحی قوی برای مقابله با انواع ویروس‌ها و باکتری‌ها محسوب می‌شود. این شیر، سیستم ایمنی بدن کودک را در برابر بیماری‌های دستگاه تنفسی، ویروس‌های معده، اسهال، عفونت گوش، مننژیت و غیره مقاوم می‌کند. همچنین شیر مادر عاملی موثر در جلوگیری از بروز برخی بیماری‌ها در بزرگسالی مانند کلسترول بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی، التهاب روده و انواع دیابت است.
• افزایش مقاومت بدن در برابر حساسیت غذایی: شیر مادر حاوی ماده‌ای به نام ایمونوگلوبولین ترشحی A است. این ماده با تشکیل لایه حفاظتی روی بافت روده، از واکنش‌های آلرژیک به مواد غذایی جلوگیری می‌کند.
• تقویت رشد ذهنی: تغذیه با شیر مادر به تکامل ذهنی و تقویت هوش کودک کمک می‌کند.
• جلوگیری از چاقی کودک: تحقیقات انجام شده توسط سازمان یونیسف در 16 کشور اروپایی نشان می‌دهد که شیر مادر احتمال بروز اضافه وزن کودک را تا حدود 25 درصد کاهش می‌دهد.

 عوارض احتمالی مصرف همزمان شیر مادر و شیر خشک

 شیر طبیعی و شیرخشک از لحاظ ترکیبات و نحوه هضم شدن متفاوت از یکدیگر هستند و در سیستم گوارشی کودکان به صورت متفاوت عمل می‌کنند. با این حال، عوارض مصرف همزمان شیر مادر و شیر خشک اندک است. در ادامه چند عارضه احتمالی از مصرف دو شیر با یکدیگر را بررسی کرده‌ایم:

• مشکلات گوارشی: مصرف همزمان این دو شیر می‌تواند مشکلات گوارشی مانند دل‌درد، اسهال یا یبوست به همراه داشته باشد. شیر مادر و شیرخشک به دلیل عدم تطابق با یکدیگر می‌توانند نوعی حساسیت در نوزادان به وجود آورند.
• تداخل در جذب مواد مغذی: تغذیه همزمان شیر مادر و شیر خشک می‌تواند باعث تداخل در جذب مواد مغذی در بدن کودک شود. برخی ترکیبات موجود در شیر مادر با مواد موجود در شیرخشک تداخل داشته و باعث کاهش جذب آن‌ها در بدن می‌گردند.
• خطر ابتلا به عفونت: مصرف این دو شیر با یکدیگر می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های گوارشی در نوزاد شود. شیر خشک ممکن است با باکتری‌ها یا ویروس‌ها آلوده شده باشد و خوردن آن، خطر ابتلا به عفونت را در کودکان افزایش دهد.

 سخن پایانی

 شیرخشک به عنوان یک جایگزین غذایی مطمئن و مناسب به راحتی می‌تواند نیازهای غذایی نوزاد را تامین کند. اما شروع مصرف شیر خشک باید بر اساس راهنمایی پزشک یا متخصص تغذیه نوزادان صورت گیرد. پزشکان می‌دانند که چگونه عوارض مصرف همزمان شیر مادر و شیر خشک را کاهش دهند.